Öz disiplin duygularımızı, davranışlarımızı ve isteklerimizi kontrol etmek için ihtiyacımız olan zihinsel güce denir. Kimi insanlar doğal olarak biraz daha öz disiplinli olsalar da aslında çoğumuz öz disiplinimizi geliştirmek için bazı stratejilere ihtiyaç duyarız. Bu yüzden ben de sizlere bugün öz disiplin kazanmanın basit ama işe yarar yöntemlerini anlatacağım.
"DİSİPLİN, HEDEFLER VE BAŞARILAR ARASINDAKİ KÖPRÜDÜR." - JIM ROHN
Ne kadar disiplin sahibisin?
Çok disiplinliyim
Kısmen disiplinliyim
Hiç disiplinli değilim
1. Küçük Adımlarla Başlayın
Hiçbirimiz bir gecede daha öz disiplinli olamayız ama işin doğrusu daha öz disiplinli olmak için bir yerlerden hemen şimdi başlamak gerek. Öz disiplini geliştirmek için sadece 2 dakikanızı alacak ama pek de yapmadığınız küçük işlerle başlarsanız kısa bir süre sonra öz disiplininizin artmaya başlayacağını gözlemleyeceksiniz. Her sabah yatağınızı toplamak, akşam yatmadan çantanızı hazırlamak, ders çalışmaya başlamadan önce masanın üzerini toparlamak, sabah uyanınca esneme hareketleri yapmak başlangıç için güzel adımlar.
2. Günlük Plan Yapın
Gün içinde yapmanız gerekenleri en önemliden en önemsize sıralayarak bir deftere not almak veya telefonun notlar bölümüne eklemek kesinlikle öz disiplin geliştirmenize katkı sağlar. Özellikle de sabah uyanır uyanmaz o gün yapılması gerekenleri büyük-küçük demeden listelemek ve gün içinde yaptıkça işaretlemek kısa yoldan öz disiplini geliştirmek konusunda çok işe yarar.
3. Dikkat Dağıtıcılardan Uzak Durun
Beynimiz aynı anda ne kadar çok şeye odaklanırsa zihinsel gücümüz o kadar zayıflar. Öz disiplin zihinsel gücümüzle ilgili ise o zaman tek seferde tek bir işe odaklanmak otomatikman öz disiplinimizi artırmamıza katkı sağlar. Dikkat dağıtıcıları en baştan engellemek için ise yapabilecekleriniz şöyle: Kitap okuyorsanız telefonunuzu “rahatsız etme” veya “sessiz” moduna alın, ders çalışıyorsanız pomodoro uygulamalarından birini açın, plan yapıyorsanız televizyonu veya müziği tamamen kapatın, dinlenmeye ihtiyacınız varsa ve biraz dizi keyfi iyi gelecekse Whatsapp bildirimlerini kapatın.
Kısaca her ne yapıyorsanız ona odaklanın ve normalde bu aktiviteyi yaparken en çok zihninizi meşgul eden ikinci aktiviteyi etkisiz hale getirin.
4. İhtiyaçlarınızı Kabul Edin
Öz disiplinli olmak için fiziksel, duygusal ve zihinsel ihtiyaçlarınızı göz ardı etmeyin. Uykuya ihtiyacınız varsa önce hücrelerinize kadar dinlendiğinizi hissettiğiniz derin bir uyku çekin. Birilerine içinizi dökmeye ihtiyacınız varsa ama yalnızlıktan muzdaripseniz önce sizi üzen şeyleri bir kağıda dökün. Zihniniz çok çalışmaktan hata vermeye başladıysa önce biraz zihninizi dinlendirecek keyifli aktivitelere vakit ayırın. Bu ihtiyaçlarınızı kabul edip karşıladığınızda zaten öz disiplin konusunda attığınız adımlar da daha çok sonuç veriyor olacak.
5. Destek Grubu Oluşturun
Öz disiplininizi geliştirmek istiyorsanız bunu yalnız başınıza yapmak zorunda değilsiniz. Güvendiğiniz birkaç arkadaşınız ile öz disiplin konusunda birbirinizi motive ettiğiniz bir destek grubu oluşturabilirsiniz. Hatta bu grup ile haftalık hedefler belirleyebilir ve haftanın sonunda kimin hedeflerini daha çok gerçekleştirdiğini kıyaslayabilirsiniz.
6. Yargılamalardan Uzak Durun
Siz öz disiplininizi güçlendirmek istedikçe sizi yargılayacak ve motivasyonunuzu düşürecek insanlar elbet olacaktır. Ancak unutmayın ki bu sizin hayatınız ve sizin kararınız. Kim olursa olsun kendiniz için bu kadar güzel bir şey yaparken sizi yargılayan insanlardan uzak durun. Bu tür insanlarla öz disiplin konusundaki planlarınızı gerekmedikçe paylaşmayın. Ayrıca, sizi yargılayan insanlardan bu süreçte eleştirel bir ifade duyduğunuzda sakince “Bunu konuşmak istemiyorum.” diye konuyu anında kapatın.
7. Öz Disiplinli Halinizi Görselleştirin
"ÖZ DİSİPLİN OLMADAN BAŞARI İMKANSIZDIR." - LOU HOLTZ
İdealinizdeki versiyonunuzu görselleştirme yani gözünüzün önüne gelene kadar hayal etme oldukça işe yarayan bir stratejidir. Beyin hayal edilen ile gerçek olanın farkını bilişsel olarak anlamaz. Bu yüzden de siz öz disiplinli halinizi gözünüzün önünde canlandırdığınızda beyniniz o halinizi bir süre sonra gerçek olarak kabul etmeye başlar. Öz disiplininizi geliştirmek için öz disiplinine imrendiğiniz insanları düşünün ve her gece kendinizin öz disiplin konusunda ustalaşmış halinizi gözünüzde canlandırın. Bu halinizi görmekten de keyif alın. Beyniniz size dahası için yardım edecektir.
8. Davranış Zinciri Oluşturun
Alışkanlık dediğimizin yerli yerine oturması için ortalama ihtiyacımız olan süre 21 gün. Bu yüzden de öz disiplinimizi geliştirmenin en güzel yolu bir davranış zinciri oluşturmak. Davranış zincirinin ilk basamağında 21 gün boyunca gerçekleştirmek istediğiniz davranışı belirlemeniz gerek.
Tavsiyem küçük bir adım ile başlamanız. Diyelim ki daha tertipli ve düzenli bir insan olmak konusunda kendinizi disipline etmek istiyorsunuz. O zaman tam 21 gün boyunca her gün 20 dakikanızı bir şeylerinizi düzenlemeye ayırmanız gerekiyor. Burada önemli olan ne kadar çok iş yaptığınızdan öte zinciri devam ettirmek. İsterseniz çantanızın içini düzeltin, isterseniz kitaplığınızı düzenleyin, isterseniz de kıyafetlerinizi elden geçirin. Eğer 20 dakika içinde bir işi tamamen bitiremediyseniz geri kalanını ertesi güne bırakın. 20 dakikayı tamamladığınızda ise o güne bir tik atın. Bunu ajandanızda, takviminizde veya bir uygulama yardımıyla da yapabilirsiniz.
9. Kendinize Karşı Anlayışlı Olun
Bu işlerin zaman aldığını bilin ve mükemmeliyetçiliği bir kenara bırakın. Tabi ki sabah erken uyanmak isteyip de uyanamadığınız olacak. Tabi ki şeker yemeyeceğim dedikten sonra kaçamak da yapacaksınız. Önemli olan zinciri kırdığınız zamanlarda kendinize karşı anlayışlı olmak ve kendinize daha iyisini yapabileceğiniz konusunda inanmak. Hem siz kendinize inanmazsanız, başka kim inanacak?
10. Başarıları Kutlayın
Sanıyorum öz disiplini artırmanın en keyifli ve en işe yarar yöntemi başarılarımızı kutlamak. Hiç kimse tembel veya üşengeç değildir! Sadece aradığı içsel motivasyonu bulamamıştır. Bu yüzden dışarıdan gelip birilerinin sizi motive edeceğini düşünmek yerine kendi kendinizi ödüllendirmenin yollarını bulun. Çünkü bunu gerçekten hak ediyorsunuz.