Demek tez aşamasına geldiniz! Öncelikle sizi yürekten tebrik ederim. Tez konusu seçiminiz tez yazma sürecinizi kolaylaştırabilecek veya zorlaştırabilecek öneme sahip bir konu. Bu yüzden çok doğru bir yerdesiniz çünkü tez konunuzu seçmeden önce bu yazıyı mutlaka sonuna kadar okumanız gerek. Hazırsanız başlayalım.
Nereden başlamalıyım?
Öncelikle hocalarınızın uzmanlık alanlarını, yaptıkları çalışmaları ve makalelerini araştırarak başlamanız gerekir. Pek çok öğrenci idealist bir tutumla kendi istedikleri konuyu çalışmak isterler ama işin sonunda tez danışmanınız ve komite üyelerinizin desteğine ihtiyacınız olduğu için onların uzmanlık alanları üzerinden ilerlemekte fayda var.
Neden hocalarımın akademik çalışmalarını bilmem önemli?
Tez yazmak yüksek lisans döneminde akademik yeterliliğinizi ispatladığınız, doktora döneminde ise literatüre katkıda bulunabilme potansiyelini ispatladığınız bir süre. Bu süreçte henüz öğrenme aşamasında olduğunuz için hocalarınızın desteğine ve bilgisine ihtiyacınız olacak. Bu yüzden hocalarınızın akademik çalışmalarını bilirseniz süreç boyunca size ne kadar yardımcı olacaklarını da kestirebilirsiniz. Eğer hocalarınızın önceden çalışmadığı veya pek de ilgisinin olmadığı bir konu seçerseniz tez yazma sürecinizde biraz yalnız ve desteksiz kalabilirsiniz.
Birden çok alana ilgim var. Nasıl seçim yapacağım?
Hocalarınızın uzmanlık alanlarını, yaptıkları çalışmaları ve makalelerini araştırdıktan sonra çalışabileceğiniz potansiyel alanları ve konuları bir liste haline getirmeniz gerekir. Bu noktada hocalarınızla görüşüp bu alanda dahil olabileceğiniz bir projeleri olup olmadığını veya bu konuda sizi tez öğrencisi olarak kabul edip etmeyeceklerini araştırmaya başlayabilirsiniz.
Çalışacağım alan/hoca belli. Peki konumu nasıl seçeceğim?
Bu noktada öğrencilerin özgür olmak istemelerini anlıyorum. Ancak şöyle bir gerçek var. Sizden önce yıllarını yüksek lisans ve doktoraya harcamış insanların sırf siz istiyorsunuz diye sizin istediğiniz konuda çalışmasını beklemeniz biraz haksızlık olur. Akademi uzun soluklu bir yol ve siz de ilerdi hoca olarak veya tezinizi yazdıktan sonra bağımsız bir araştırmacı olarak istediğiniz konularda çalışabilirsiniz. Bu yüzden size tavsiyem aklınızda ilginizi çeken birkaç fikir belirledikten sonra seçtiğiniz alanda çalışan hoca ile veya birlikte çalışacağınız hoca ile birlikte konuşarak karar vermeniz.
Konu seçerken dikkat etmem gereken şeyler neler?
- Tezde kullanılması gereken metodolojinin tez danışmanı tarafından daha önce kullanılmış olması
- Konunun belirlenen süre içerisinde bitirilebilecek olması
- Veri toplanacak grubun erişilebilir olması
- Literatürün yeterli olması
- Konunun ileri yapılacak başka çalışmalarla genişletilebilecek olması
- Araştırma sorusunun net bir şekilde belirlenebilir olması
- Araştırmanın sonucunun literatüre küçük de olsa bir şey katabilecek olması
Örneğin seçtiğiniz konunun verisi ideal şartlarda 5 yılda toplanabilirse bu tez belirlenen süre içinde bitemez. Veya hocanız konunuzla ilgili araştırmanızı yaparken kullanacağınız metodolojiyi daha önce hiç kullanmadıysa size yardımcı olamayacağı için emeğiniz çıkmaza girebilir. Aynı şekilde seçtiğiniz konunun literatürü çok darsa ve sonuçlarınızı kıyaslayacağınız ve bir tartışma yapacağınız bir durum yoksa teziniz bir noktada sıkıntı çıkarabilir.
Kişisel tavsiyem keyif aldığınız, hocanızın desteklediği ve tez yazma konusunda uzmanlaşırken ilerleyişinizi kolaylaştıracak bir konu seçmeniz. Zaten sonrası daha da kolay. Bir de unutmadan tez yazma rehberini de buraya bırakıyorum.
Bundan sonrasını zaten siz halledersiniz.
Kolaylıklar,
Ayça
